H πρόσφατη παρουσίαση που έγινε στη Λεμεσό για το «Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας» (ΣΒΑΚ) Λεμεσού, έχει προκαλέσει μια νέα δημόσια αντιπαράθεση για το θέμα της ανέγερσης χώρων στάθμευσης στην οδό Ανδρέα Θεμιστοκλέους.
Η ιδέα για την δημιουργία χώρου στάθμευσης στον οδό Ανδρέα Θεμιστοκλέους προέκυψε ύστερα από κυκλοφοριακή μελέτη από το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων σε συνεργασία με το ΤΕΠΑΚ προ δεκαετίας. Ο Δήμος Λεμεσού τότε είχε υιοθετήσει την πιο πάνω ιδέα, γιατί πίστευε ότι θα βοηθούσε το Πανεπιστήμιο και την επιχειρηματικότητα στο κέντρο της πόλης. Με την παρέλευση μιας δεκαετίας και ενόψει της μελέτης ΣΒΑΚ Λεμεσού, τα δεδομενα φαίνεται να έχουν αλλάξει. Η δημιουργία χώρων στάθμευσης δεν βοηθά να αυξηθεί η εμπορικότητα στο κέντρο. Περισσότεροι χώροι στάθμευσης σημαίνει περισσότερα αυτοκίνητα, άρα κυκλοφοριακή συμφόρηση, δυσκολία στην πρόσβαση, ταλαιπωρία. Επιπρόσθετα, προκύπτουν ζητήματα ασφάλειας για την διακίνηση των πεζών λόγο των στενών πεζοδρομίων.
Η κατάσταση στο κέντρο της Λεμεσού σήμερα είναι τραγική, με αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην επιχειρηματικότητα, όσο και στην ελκυστικότητά του στους πολίτες. Μοιάζει με ένα τεράστιο χώρο στάθμευσης, όπου τα αυτοκίνητα κυριαρχούν παντού: στους δρομους, πάνω σε πεζοδρόμια, μέσα στις πλατείες, σε ιδιωτικούς χωρους που έχουν προκύψει από κατεδαφίσεις κτηρίων κοκ. Αυτή η κατάσταση αλλοιώνει τον ιστορικό ιστό και τον χαρακτήρα της παλιάς πόλης. Νέες επιχειρήσεις δεν έρχονται και καταστήματα προτιμούν τους γραμμικους εμπορικούς άξονες και τα εμπορικά κέντρα.
Η εικόνα είναι κάπως διαφορετική στους χώρους, όπου έχουν γίνει οι αναπλάσεις και οι πεζοδρομήσεις. Η εμπειρία, μετά την ολοκλήρωση των έργων, δείχνει ότι όπου έχουν δημιουργηθεί πλατείες και πεζόδρομοι, τα κλειστά καταστήματα ή οι επιχειρήσεις που έφθιναν, έδωσαν την θέση τους σε νέες χρήσεις, ιδιαίτερα στον τομέα της σίτισης και αναψυχής. Επίσης, στις περιοχες αυτές οι αξίες των ακινήτων ανέβηκαν.
Η κυριαρχία του αυτοκινήτου στους δρόμους του κέντρου και η δημιουργία νέων χώρων στάθμευσης για κάποιους έχει γίνει εμμονή, αλλά, στη δική μου κρίση, η σκέψη τους βρίσκεται σε λανθασμένη κατεύθυνση. Σήμερα, το κέντρο της πόλης για να επιβιώσει θα πρέπει να αναδείξει τα χαρακτηριστικά του, την ιστορία, την διαφορετικότητα και την δυναμική του μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές που να συνάδουν με το σχέδιο ΣΒΑΚ. Καταθέτω, γι’ αυτό το ζήτημα, δέκα προτάσεις:
1. Ανάδειξη του κέντρου της πόλης σε διοικητικό κέντρο με την παραμονή των κυβερνητικών υπηρεσιών. Στον χώρο της Επαρχιακής Διοίκησης και πίσω από το ιστορικό κτίριο, μαζί με τον χώρο της πρώτης Αστικής, να γίνει master plan για χωροθέτηση τμημάτων δημόσιας διοίκησης. Η αποκέντρωση και η διάσπαρτη χωροθέτηση των υπηρεσιών δημιουργούν άλλα προβλήματα. Υποστηρίζω δε, την χωροθέτηση του Υφυπουργείου Ναυτιλιας στα κτίριο του πρώην Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού, στην οδό Γλαδστωνος.
2. Ανάπτυξη του ΤΕΠΑΚ. Θα πρέπει να προχωρήσει η υλοποίηση του Β′ Πόλου του Πανεπιστημίου.
3. Προώθηση πολεοδομικών μέτρων, οπως κινήτρα για απόσυρση παλιών κτιρίων, διεύρυνση χρήσεων και εμπλουτισμός χρήσεων που έχουν σχέση με τον πολιτισμό και την εκπαίδευση , επέκταση ΚΕΠ, κατάργηση ΠΕΧ στο παραλιακό μέτωπο, διευκόλυνση για δημιουργία νέων τουριστικών μονάδων με ξενοδοχεία αστικού τύπου.
4. Προνομιακό ωράριο λειτουργίας για τα καταστήματα του κέντρου.
5. Άμεση υλοποίηση των αντιπλημμυρικών έργων στην οδό Γλαδστωνος και Ναυαρίνου.
6. Σχεδιασμός για νέες αναπλάσεις και πεζοδρομήσεις από τα ανατολικά της Ανεξαρτησίας και σύνδεση με Βιβλιοθήκη, Δημόσιο Κήπο, Πινακοθήκη και Εναέριο.
7. Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που θα αφορούν την δημιουργία δακτυλίου που να περιορίζει τα αυτοκίνητα στο εσωτερικό του τετραγώνου που ορίζεται από τον παραλιακό, Καραϊσκάκη , Γλαδστωνος, Ναυαρίνου, ποταμού Γαρύλλη, με προτεραιότητα στους χώρους στάθμευσης στους μόνιμους κατοίκους.
8. Υιοθέτηση μέτρων της μελέτης ΣΒΑΚ για εκτεταμένες πεζοδρομήσεις, περιορισμό αυτοκινήτων, δημιουργία χώρων στάθμευσης Park and Ride περιμετρικά του δακτυλίου σε πρωτη φάση. Προτείνω την χωροθέτησή τους, ιδιαίτερα δυτικά του κέντρου μεταξύ παλιού και νέου λιμανιού, όπου υπάρχουν μεγάλα τεμάχια με εύκολη πρόσβαση. Θα μπορούσαν να κατασκευαστούν από τον ιδιωτικό τομέα με την συνέχιση της νομοθεσίας για δημιουργία δημοσίων χώρων στάθμευσης.
9. Αναδιοργάνωση του συστήματος Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ). Ανασχεδιασμός διαδρόμων λεωφορείων με πιο σύντομες σε απόσταση και χρόνο. Δημιουργία λεωφορειολωρίδων και τερματικού λεωφορείων, συνδεση με γραμμικό δίκτυο σταθερής τροχιάς με Νέο Λιμάνι και Καζίνο επί της Ακταίας. 10. Φορολογικές επιβαρύνσεις για αναξιοποίητα ακίνητα ιδιαίτερα εντός του δακτυλίου, ώστε να περιοριστεί η εικόνα εγκατάλειψης και η επικινδυνότητα των ετοιμόρροπων κτιρίων.
Στόχος των πιο πάνω προτάσεών μου, είναι η δημιουργία ενος φιλικού, ασφαλούς, ελκυστικού κέντρου στην πόλη μας, όπου θα υπάρχει δυνατότητα πολλών χρήσεων και δραστηριοτήτων. Οι κάτοικοι του να απεξαρτηθούν από το αυτοκίνητο και οι επισκέπτες του να έχουν αρκετές επιλογές, είτε περπατώντας λίγο περισσότερο, είτε χρησιμοποιώντας τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αποτέλεσμα θα προκύψει μόνο αν έχουμε νομική ισχύ. Γι’ αυτό πολλές από τις πιο πάνω προτάσεις μου, χρειάζεται να ενσωματωθούν στο Σχέδιο Περιοχής του Κέντρου Λεμεσού που αναμένεται να εγκριθεί σύντομα από το Πολεοδομικο Συμβούλιο.
