Η κατάθεση του νομοσχεδίου για την μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει προκαλέσει συζητήσεις και αντιδράσεις που επικεντρώνονται κυρίως στο θέμα των συνενώσεων δήμων και κοινοτήτων.
Τα δημόσια πρόσωπα οφείλουν να παίρνουν θέση πάνω στα μεγάλα προβλήματα του τόπου μας. Πάμε μπροστά μόνο όταν εκφράζουμε καθαρές απόψεις και δίνουμε έτσι το δικαίωμα σε κάθε πολίτη να μας κρίνει.
Προσωπικά, θεωρώ, ότι το νομοσχέδιο περιέχει μερικές σωστές καταυθύνσεις, ενώ σε άλλα σημεία το βρίσκω συντηρητικό και πίσω από τις ανάγκες που έχει η κοινωνία μας. Σε αυτή την εκτίμησή μου, λαμβάνω υπόψη το γεγονός ότι συζητάμε για μεταρρύθμιση εδώ και 15 χρόνια, μεσολάβησε η σοβαρή οικονομική κρίση, ενώ πολλά έχουν αλλάξει δημιουργώντας πρόσθετες ανάγκες για την τοπική κοινωνία.
Στη συγκεκριμένη πρόταση όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία 6 χρόνια, θεωρώ ότι είναι σωστό να συγκροτούνται μεγάλοι δήμοι με κριτήρια που συνδέονται με την συνένωση μια κρίσιμης πληθυσμιακής μάζας και με συνενώσεις υπηρεσιών. Στο νομοσχέδιο, όμως, το σημαντικό αυτό κριτήριο άλλοτε καλύπτεται, και άλλοτε όχι. Συνεπώς το βήμα μπροστά δεν είναι ολοκληρωμένο και δεν απαντά στο σύνολο του προβλήματος. Είναι δε χαρακτηριστικό πως οι κοινότητες σε μικρό βαθμό συμμετέχουν στα νέα σχήματα, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία τους, παραμένει εκτός.
Κλειδί για κάθε πραγματική μεταρρύθμιση, για μένα, είναι η βελτίωση στην εξυπηρέτηση του πολίτη με τη μεταφορά των αναγκαίων πόρων και αρμοδιοτήτων στο χαμηλότερο επίπεδο, για να έχουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης διοικητική και οικονομική ισχύ. Είμαι αντίθετος με την αντίληψη ότι κοντά στη γραφειοκρστία του δημόσιου τομέα, να πάμε κτίσουμε έναν ακόμα αυτοδιοικητικό γραφειοκρατικό μηχανισμό.
Ισχυρή δομή, ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει συγκρότηση της πάνω σε νέα στρατηγική:
- Η πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση είναι ταυτόσημη με την πρωτοβάθμια άσκηση της άμεσης δημοκρατίας, με βασική κατεύθυνση τη συμμετοχή του πολίτη τόσο στη διαδικασία της διαβούλευσης, όσο και στους μηχανισμούς εφαρμογής ή αναπροσαρμογής μιας απόφασης.
- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να πάρει αρμοδιότητες τόσο κατευθείαν από το κεντρικό κράτος, όσο και από τις επαρχιακές διοικήσεις του. Δεν πρέπει να ζητά περισσότερες αρμοδιότητες, τις δικαιούται.
- Το θεσμικό πλαίσιο αρμοδιοτήτων χρειάζεται να είναι ξεκάθαρο και να συμβάλλει στην απλούστευση των διαδικασιών. Η πολυνομία και η σύγχυση αρμοδιοτήτων είναι μάστιγα για τη δημόσια διοίκηση.
- Η μετάβαση στην ηλεκτρονικη διακυβέρνηση είναι απολύτως αναγκαία. Μειώνει τη γραφειοκρατία, δίνει ταχύτητα στις αποφάσεις, επιτρέπει τον δημόσιο έλεγχο και την εποπτεία στο ρυθμό υλοποίησης των έργων.
- Αν οι πόροι δεν διασφαλίζουν την οικονομική αυτοτέλεια, όπως συμβαίνει με το τωρινό νομοσχέδιο,παρά τα κάποια σωστά μέτρα που περιέχει, η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα παραμείνει ατροφική, με το κεντρικό κράτος να παραμένει κυρίαρχο. Χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση και αποφασιστικότητα για να πετύχουμε κάποια στιγμή αυτό το στόχο. Χρειάζεται επίσης ετοιμότητα από την πλευρά των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης να αποδεχθούν και να εφαρμόσουν οι ίδιοι κανόνες και πρότυπα εποπτείας, διαφάνειας και ελέγχου, με σεβασμό προς τους φορολογούμενους.
- Οι υπηρεσίες που αφορούν την καθημερινότητα του πολίτη στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης χρειάζεται να αποκτήσουν μιαν άλλη κουλτούρα στον τρόπο αντιμετώπισης του πολίτη. Η στελέχωση, η εκπαίδευση και αξιολόγηση του προσωπικού, η παραγωγικότητα, ο επαγγελματισμός είναι αξίες μιας σύγχρονης τοπικής αυτοδιοίκησης.
- Απλές διαδικασίες, απλοί νόμοι σημαίνει δημόσια και τοπική αυτοδιοίκηση φιλικές προς τον πολίτη. Οι σωστές και απλές εξηγήσεις κάνουν τους πολίτες καλύτερους.
Η πραγματική μεταρρύθμιση που έχει ανάγκη ο τόπος, δεν περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή. Τα μερικά βήματα μπροστά που περιέχει, θα αξιοποιηθούν. Αλλά δεν αναιρούν την ουσία της υπόθεσης, ότι δηλαδή χρεαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο, και στέρεο σχέδιο για την μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης για τις δεκαετίες που θα έρθουν.
