Οι κάτοικοι αστικών περιοχών ανά τον κόσμο στην εποχή της πανδημίας αλλάζουν συνήθειες. Με την απαγόρευση ή και τον περιορισμό των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς(ΜΜΜ), οι πολίτες αναζητούν άλλες λύσεις γι’ αυτό δρόμοι έχουν μετατραπεί σε ποδηλατοδρόμους και πεζόδρομους. Ταυτόχρονα αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο η ανάγκη για την ανάπτυξη του αστικού πράσινου ως μια ουσιαστική παράμετρος για την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων μιας πόλης.
Τα προσωρινά μέτρα συχνά γίνονται μόνιμα καθώς η πανδημία, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, φαίνεται ότι θα αντέξει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι πολίτες αλλάζουν συνήθειες και το βλέπουμε γύρω μας με μια ματιά. Αν αλλάζουν συνήθειες οι πολίτες τότε σημαίνει θα αλλάξουν και οι πόλεις γιατί οι πολίτες πλέον δείχνουν μιαν ιδιαίτερη προσοχή πάνω στα ζητήματα της προστασίας της δημόσιας και ατομικής υγείας. Κατά συνέπεια οι σύγχρονες πόλεις δεν μπορούν να αδιαφορούν για τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η πανδημία γι’ αυτό και καλούνται να δώσουν λύσεις που να ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες. Μπορεί λ.χ. στην Κύπρο η χρήση του αυτοκινήτου να έχει τα σκήπτρα στις μετακινήσεις των πολιτών, αλλά έχει διαφανεί εξ αιτίας του περιορισμού στις μετακινήσεις στη διάρκεια της κρίσης ότι υπάρχει ανάγκη για περπάτημα και ποδηλασία.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι και η πόλη μας, η Λεμεσός, ανήκει σε αυτή την κατηγορία των πόλεων που χρειάζεται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουμε ότι το κέντρο της πόλης μοιάζει με ένα τεράστιο χώρο στάθμευσης . Δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει επειδή ο μώλος της Λεμεσού γεμισε ασφυκτικά από κόσμο μετά τις πρώτες χαλαρώσεις που προέκυψαν την τελευταία βδομάδα. Δεν έγινε κινητοποίηση ούτε δόθηκε προσκλητήριο. Ο κόσμος κατέβηκε στο παραθαλάσσιο πάρκο της πόλης επειδή είναι από τα πιο ελκυστικά μέρη της πόλης όπου με ασφάλεια ο κάθε συμπολίτης μας χαίρεται την θάλασσα. Εάν υπήρχαν και άλλοι δημόσιοι χώροι με καλύτερη ποιότητα πιθανόν ο κόσμος θα μοιραζόταν και δεν θα προκαλούσαν τις ανησυχίες που διατυπώθηκαν στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης λόγω του υπερβολικού συνωστισμού. Θα μπορούσε κάλλιστα η Ανεξαρτησίας να λειτουργήσει ως τέτοιος χώρος με μια συνολική πεζοδρόμηση με χώρους πρασίνου, ή η Ακταία Οδός ως ένα νέο γραμμικό παραθαλάσσιο πάρκο, ή και η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου ως μεγάλου χώρου πρασίνου.
Η έλλειψη επαρκών ποιοτικών δημοσίων χώρων θα επιβαρύνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων και θα τους εκθέτει σε περισσότερους κινδύνους. Το ΣΒΑΚ δεν αφορά μόνο την αναδιοργάνωση του συστήματος ΜΜΜ ή τη δημιουργία νέων οδικών υποδομών. Αφορά την πολεοδομικη οργάνωση της πόλης όπως καθορισμό πυκνότητας και χωροθετησης χρήσεων. Χαμηλές πυκνότητες σε μια πόλη μεταφραζεται σε μεγάλες αποστάσεις και μεγάλες διαδρομές για τα ΜΜΜ, άρα περισσότερο χρόνο για τους πολίτες σε κλειστό χώρο. Περιοχές αμιγώς οκιστικές που δεν έχουν ποικιλία χρήσεων αλλά ούτε και δίκτυα ασφαλούς και εναλλακτικης διακίνησης, όπως πεζόδρομους ή ποδηλατοδρόμους, έχουν το μειονέκτημα ότι οι κάτοικοι αναγκάζονται να χρησιμοποιούν το ιδιωτικό αυτοκίνητο για να εξυπηρετηθούν για τις καθημερινές ανάγκες. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα να αυξάνονται οι διακινήσεις τους και να δημιουργείται κυκλοφοριακό πρόβλημα.
Το μοντέλο των Μεικτών Χρήσεων δείχνει να είναι το πιο κατάλληλο, ώστε σε μια ακτίνα περπατήματος 10 λεπτών ο καθένας μπορεί να κατοικεί, να εργάζεται , να εκπαιδεύεται, να αθλείται, να εξυπηρετείται με ασφάλεια χωρίς την χρήση αυτοκινήτου. Είναι παράλογο που η πόλη μας, με πληθυσμό λιγότερο από 200 χιλιάδες κατοίκους (μαζί με τους άλλους Δήμους), να έχει περισσότερο κυκλοφοριακό κομφούζιο από πόλεις με εκατομύρια κατοίκους .
Τα νέα δεδομένα στην μετακορονοϊό εποχή θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στη συζήτηση για την ολοκλήρωση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) και να υιοθετηθούν το συντομότερο δυνατό. Τίποτε δεν πρέπει να αφήνουμε στην τύχη, ή να ψάχνουμε αποσπασματικές λύσεις. Χρειαζόμαστε συνολικό σχέδιο που να δίνει βάρος στις Μεικτές Χρήσεις: με νέους ποδηλατόδρομους σε συνδυασμό με περισσότερους πεζόδρομους, με εμπλουτισμό των περιοχών με πολλαπλές και συμβατές χρήσεις, και βέβαια, με τη δημιουργία περισσότερων δημόσιων χώρων με ενίσχυση του αστικού πρασίνου.
